Duyarlılıklarımız nelerdir? 

Duyarlılık kavramı oldukça farklı anlamlara gelebilir. Bağlamına göre ne tür duyarlılıklardan bahsettiğimizi netleştirmek  faydalı olacaktır.

Duyarlılık bazen küçük değişikliklere ne kadar hassas tepki verildiğini ifade eder.
Bazen de başkalarının duygularını anlama ve bunlara uygun tepki verme kabiliyetimizi ifade edebilir.

 Bazen ise bir kişinin yediği içtiği belirli maddelere karşı gösterdiği reaksiyonları ifade eder.
Ama bazen de bir olay karşısında insan üzerinde oluşan gerçek bir etkiyi doğru bir şekilde tespit etme olasılığını ifade eder. Toplumsal normlara, kültürel farklılıklara ve hassas konulara karşı farkındalığı da ifade eder.

Peki bizim hangi alanlarda duyarlılıklarımız olmalıdır? 

Öncelikle insani bir duyarlılık sahibi olmak gerekir.

İnsani duyarlılıklar, özünde insan olmamızdan ortaya çıkan bir dizi hassasiyet ve sorumluluktur. 
İnsani duyarlılıklar, her insanın doğuştan sahip olması gereken veya geliştirmesi beklenen temel ahlaki erdemler ve faziletlerdir.

Bir başkasının acısını kendi acımız gibi hissedebilmek. İnsanı bir duyarlılıktır.
Yine başkalarının sıkıntılarına karşı şefkat duyma ve yardım etme isteği de insan olmanın gereğidir.
Her canlıya eşit ve hakkaniyetli davranmak, ayrımcılık yapmamakta insan olmakla yakından ilgilidir.
Her insanın kişilik ve onuruna, farklılıklarına ve inançlarına değer vermek ciddi bir erdemdir.
Doğruyu söyleme, yalan ve hileden kaçınmak insanlığımızın niteliğini belirler.
Kendi davranışlarımızın ve başkalarına karşı olan yükümlülüklerimizin bilincinde olmak çok kıymetlidir.
Farklı ırkları, renkleri ve düşünceleri üstünlük vesilesi olarak görmeyip, inançlara ve yaşam tarzlarına anlayış göstermek insani seviyemizi gösterir.

Dünyanın neresinde hangi bölgesinde hangi ırktan hangi dinden hangi renkten fakir fukara ve ihtiyacı olanlar varsa onlara maddi veya manevi destek olmak ta insani yüce bir erdemdir.

Yaşadığımız çevremizi ve doğayı diğer canlıları korumak bilinçli bir insan olmanın gereğidir.
Belirttiğimiz insani değerler insanlığını kaybetmemiş herkeste görülebilse de ancak İslam'ın öğretileri, Kur'an-ı Kerim ve Sünnet'in rehberliği ile şekillenip olgunlaşır.
 
Bir diğer duyarlılık alanımızda İslami sorumluluklardan gelir.

İslami Duyarlılıklarımız Neler Olmalıdır?

Bunun için İlk önce Allah'a ve Allah'ın dinine karşı duyarlı olmamız gerekir. 

Bu amaçla islamı kaynağından öğrenmek en önemli prensip olmalıdır.
Allah'a iman ettim diyen kişi Allah'ın varlığını, birliğini ve yüceliğini sürekli hatırlamalı, O'nun emir ve yasaklarına titizlikle uyma çabası taşımalıdır. Bu inanç her türlü davranışta Allah'ın rızasını gözetmeyi içerir. Allah'ın bizi duymadığı görmediği ve sorumlu tutmadığı hiçbir an söz konusu olamaz.

 Müslüman olarak en önemli sorumluluklarımızın başında gelen hususlardan biri de İnsanlara Karşı sorumluluğumuzdur: 

Yüce dinimiz İslam, tüm insanların Allah'ın kulları olduğunu ve eşit değere sahip olduğunu vurgular. Bu nedenle, Müslüman olarak diğer insanlara karşı adil, merhametli ve saygılı olmakla yükümlüyüz. Bu açıdan Bir Müslüman için Zulümden kaçınmak, mazlumun yanında yer almak Hakkı tutup kaldırmak önemli bir İslami duyarlılıktır.

Müslüman olarak sahip olmamız gereken diğer bir duyarlılıkta Ahlaki Duyarlılıktır: 

İslam, Müslümanların her alanda yüksek bir ahlaki duruş sergilemelerini emreder. Dürüstlük, güvenilirlik, sözünde durmak, dedikodudan kaçınmak söz taşımamak insanları kınayıp çekiştirmemek gibi ahlaki değerler İslami duyarlılığın temelini oluşturur.

Bir diğer duyarlılık ise  Sosyal Duyarlılıktır: 
İslam toplumsal kaynaşmaya ve dayanışmaya büyük önem verir. Yoksullara yardım etmek (zekat, sadaka, infak ve bağışta bulunmak), yetimleri ve kimsesizleri gözetmek, düşkün,kimsesiz,hasta ve yaşlılara destek olmak, komşuluk ilişkilerine özen göstermek gibi davranışlar İslam'ın bize yüklediği sosyal duyarlılığın gereğidir.

 Müslüman adil olan kişidir. İslam'da adalete gereken duyarlılığı göstermek, bireysel ve toplumsal hayatın temelidir. Haksızlığa karşı çıkmak, haklıdan yana olmak, adaletin tesis edilmesi için çaba göstermek Müslümanların namaz ibadeti kadar önemli bir sorumluluğudur.

Çevreye Karşı Sorumluluk taşımak İslamın gereğidir.Müslümanın arzı(yaşadığı coğrafya) ırzı kadar kutsaldır. Doğanın Allah'ın bir emaneti olduğunu ve insanın bu emanete iyi bakmakla yükümlü olduğunu bize İslam öğretir. İsraftan kaçınmak, çevreyi temiz tutmak, suyu ve havayı kirletmemek toprağı korumak, hayvanlara merhamet göstermek İslami çevre duyarlılığının bir parçasıdır.

 Müslüman İslam Ümmetine Karşı da Duyarlılık göstermekle mükelleftir: Müminler bir vücudun azaları gibidir. Tüm Müslümanların kardeş olduğu ilkesi gereği, dünyanın neresinde olursa olsun Müslümanların sorunlarına duyarlı olmak, onlara destek olmak onların derdi ile dertlenmek İslami bir gerekliliktir. Bu anlamda Doğu Türkistan'dan Myanmar'a (Burma),Afrika'nın en ucundan Kırıma kadar dünyanın neresinde bir Müslüman zülm görüyorsa duyarsız olamayız. Yanıbaşımızdaki Suriye'nin ve Gazzenin acısı bizim acımızdır. Bu konulardaki duyarsızlık imansızlıkla eş anlamlıdır.

Müslümanların duyarlılık göstermesi gereken önemli hususlardan birisi de İyiliği Emretmek ve Kötülükten sakındırmaktır. (Emr-i bi'l-Ma'ruf Nehy-i ani'l-Münker) sadece kendimize Müslüman olamayız. Müslümanların, kendi hayatlarında ve çevrelerinde iyiliği yaygınlaştırmak ve kötülüklerle mücadele etmek gibi bir sorumlulukları vardır. Bu çalışmalar da hikmetli ve sünnete uygun nazik bir üslupla yapılmalıdır.

Toparlayacak olursak insani ve İslami duyarlılıklarımız ahlaklı, adil, merhametli, saygılı ve sorumluluk sahibi bir insan olmayı gerektirir. İslam dini, bu temel insani değerleri kendi inanç ve öğretileriyle daha da derinleştirerek, bireyin hem kendi iç dünyasında hem de toplumsal hayatta daha bilinçli ve erdemli bir şekilde hareket etmesini hedefler. Ne mutlu duyarlı kalıp duyarlı hareket edebilenlere . 

Hasan İlhan / Alanya